Nếu ba mẹ mong muốn con mình phát triển tính chủ động, tự lập, tự tin và ham học hỏi thì phương pháp Montessori là sự lựa chọn hoàn hảo. Tuy nhiên để phát huy tính hiệu quả thì việc áp dụng phương pháp Montessori cho trẻ 0 - 6 tuổi là phù hợp nhất. Cùng bài viết dưới đây tìm hiểu rõ hơn về ưu và nhược điểm của phương pháp Montessori cũng như cách áp dụng chi tiết phương pháp Montessori cho trẻ 0 - 6 tuổi.
Ưu và nhược điểm của phương pháp Montessori cho trẻ từ 0-6 tuổi
Ưu điểm của phương pháp Montessori
Phương pháp Montessori cho trẻ 0-6 tuổi mang lại nhiều hiệu quả tích cực trong việc phát triển trí não, các giác quan, kỹ năng xã hội.
Luyện tập khả năng thực hành và tính độc lập
Phương pháp Montessori xây dựng nhiều hoạt động, bài học thực hành và học cụ tập trung vào thế mạnh của từng trẻ. Nhờ đó trẻ được học hỏi và phát triển theo tốc độ của bản thân. Hơn thế, trẻ còn được phát triển các giác quan, luyện tập thực hành và hình thành tính độc lập, không ỉ lại vào sự giúp đỡ của người khác.
Khuyến khích tinh thần tự học
Ưu điểm dễ nhận thấy của phương pháp Montessori đối với trẻ là khơi dậy trí tò mò, khát khao tìm hiểu về thế giới xung quanh. Từ đó tinh thần tự học, hứng thú với việc học khiến quá trình học tập của trẻ trở nên thú vị hơn.
Phát triển trí thông minh
Phương pháp Montessori tập trung khai thác tiềm năng của trẻ, khuyến khích trẻ chủ động học tập, sáng tạo. Điều này tác động tích cực đến tư duy, trí não, giúp trẻ sớm bộc lộ khả năng của mình. Ba mẹ cũng có thể phát hiện và kịp thời bồi dưỡng tài năng cho trẻ phát triển hơn trong tương lai.
Tăng cường trí nhớ
Thông qua việc tìm tòi, khám phá thế giới, trẻ sẽ được phát triển tư duy và tăng cường trí nhớ. Hơn nữa, việc học tập, nghiên cứu dựa trên các hoạt động thực tiễn sẽ giúp khả năng ghi nhớ của trẻ tốt hơn và lâu hơn.
Phát triển nhân cách
Những bài học, hoạt động gắn liền với thực tiễn cuộc sống sẽ giúp trẻ rèn luyện các kỹ năng cần thiết. Bên cạnh đó trẻ còn biết cách tự chăm sóc bản thân, quan tâm, giúp đỡ những người xung quanh, bảo vệ môi trường... Tất cả những điều này đều góp phần hình thành tính tự chủ và phát triển nhân cách tốt đẹp cho trẻ.
Mở rộng khả năng tương tác
Đặc trưng của phương pháp Montessori là trộn các độ tuổi khác nhau. Vì vậy trẻ sẽ có cơ hội mở rộng các mối quan hệ, dễ dàng học hỏi, chia sẻ và phát triển khả năng tương tác xã hội.
Đáp ứng môi trường giáo dục đặc biệt
Những trẻ có nhu cầu đặc biệt sẽ không phải chịu áp lực lớn để theo kịp các bạn. Thay vào đó, trẻ được học tập, phát triển dựa vào tốc độ và khả năng của riêng mình. Tuy nhiên, trẻ vẫn có những mối liên hệ chặt chẽ với các bạn trong lớp, tạo ra môi trường ổn định, an toàn cho trẻ.
Nhược điểm của phương pháp Montessori
Tốn kém chi phí
Chương trình giáo dục Montessori đạt chuẩn quốc tế cần chuẩn bị nhiều giáo cụ, đồ chơi, tài liệu. bên cạnh đó việc đầu tư hệ thống lớp học, trang thiết bị, cơ sở vật chất cũng tốn không ít chi phí. Chưa kể đội ngũ giáo viên cần được đào tạo chuyên môn để nâng cao hiệu quả giáo dục.
Chương trình học không đồng nhất
Mặc dù các chương trình học có chung triết lý giáo dục nhưng quy trình dạy và học lại không đồng nhất. Tùy từng vùng, từng trường lại có sự điều chỉnh để phù hợp với địa phương và đặc điểm của trẻ. Bên cạnh đó, trình độ của giáo viên cũng ảnh hưởng không nhỏ đến chương trình học. Vì vậy ba mẹ nên tìm hiểu rõ các tiêu chuẩn để đáp ứng nhu cầu học tập của con và gia đình.
Không phải độc lập lúc nào cũng tốt
Montessori đề cao tính độc lập, tự chủ của trẻ. Tuy nhiên không phải lúc nào độc lập cũng tốt. Theo một số chuyên gia, trẻ quá độc lập thường cứng nhắc, khó hòa nhập và dễ nảy sinh thái độ tự cao. Nhiều trẻ còn cảm thấy cô đơn, ít có mối quan hệ bạn bè và những người xung quanh. Do đó, ba mẹ nên chọn môi trường giáo dục Montessori phù hợp, giúp trẻ được phép làm điều mình thích nhưng trong phạm vi nhất định.
Cách áp dụng phương pháp Montessori cho trẻ 0-6 tuổi
Khi áp dụng phương pháp Montessori cho trẻ 0-6 tuổi, ba mẹ có thể chia nhỏ theo từng giai đoạn sau đây.
Phương pháp Montessori cho trẻ 0-3 tuổi
Giai đoạn này trẻ có nhiều sự biến đổi, từ khi được bồng bế trên tay đến tập bò, tập đi, học ăn, học nói... Vì vậy việc áp dụng phương pháp Montessori cần kiên nhẫn từng bước để con có sự phát triển tốt nhất.
Giai đoạn trẻ 0-12 tháng
- Môi trường: Không gian phòng ngủ cần yên tĩnh để bé thích nghi với môi trường mới. Thêm một chút nhạc nhẹ, mở cửa sổ để đón ánh nắng tự nhiên tạo sự dễ chịu cho bé.
- Đồ chơi: Chọn những món đồ chơi trẻ sơ sinh bằng chất liệu tự nhiên, an toàn, màu sắc nhẹ nhàng. Kết hợp với hình dạng ngộ nghĩnh, để khuyến khích bé cầm nắm và phát triển xúc giác.
- Âm nhạc: Cho trẻ nghe nhạc từ 10-15 phút mỗi ngày với âm lượng vừa phải.
- Mùi hương: Cho trẻ làm quen với nhiều mùi hương tự nhiên như hương hoa, thức an để phát triển khứu giác.
- Thức ăn: Từ 6 tháng trở đi, trẻ bắt đầu ăn dặm. Ba mẹ nên cho con làm quen với vị ngọt của hoa quả, thực phẩm tự nhiên.
Giai đoạn trẻ 1-2 tuổi
Trẻ từ 1-2 tuổi đã di chuyển nhiều hơn nên cần nhiều không gian vui chơi, vận động.
- Môi trường: Tạo môi trường vui chơi trong nhà và ngoài trời an toàn để con leo trèo, phát triển vận động. Ba mẹ luôn quan sát và hỗ trợ con khi cần thiết, động viên con tự đứng dậy khi vấp ngã.
- Đồ chơi: Ưu tiên chọn những đồ chơi bằng chất liệu tự nhiên, thiết kế an toàn để trẻ phát triển giác quan.
- Giao tiếp: Thường xuyên trò chuyện, đọc sách cho bé nghe để bé mở rộng vốn từ và phát triển kỹ năng giao tiếp.
- Cho trẻ làm mọi thứ: Hãy khuyến khích trẻ tự trải nghiệm và làm những điều trẻ thích. Điều này sẽ khơi gợi trí tò mò, đam mê khám phá, giúp trẻ học hỏi thêm nhiều điều bổ ích.
Giai đoạn trẻ 2-3 tuổi
Áp dụng phương pháp Montessori cho trẻ 2-3 tuổi cần tập trung rèn luyện tính tự lập. Do đó, các bước chuẩn bị ở giai đoạn này như sau:
- Môi trường: Ba mẹ cần tạo môi trường vui chơi, học tập thoải mái, an toàn cho bé. Đặc biệt cần chú ý sắp xếp mọi thứ gọn gàng để dạy bé thói quen ngăn nắp ngay từ nhỏ.
- Hình thành tính tự lập: Ba mẹ tập tính tự lập cho con bằng những việc đơn giản hàng ngày như tự chọn quần áo theo sở thích, tự mặc quần áo, mang giày dép, đánh răng...
- Đồ chơi: Bên cạnh những món đồ chơi phù hợp, ba mẹ nên dạy trẻ kỹ năng đọc sách. Hoạt động này sẽ giúp trẻ tăng cường trí nhớ, phát triển khả năng ngôn ngữ và trí não hiệu quả.
- Giao tiếp: Trẻ 2 tuổi bắt đầu phát triển mạnh về khả năng ngôn ngữ, vốn từ cũng nhiều hơn. Ba mẹ nên tăng cường trò chuyện, giao tiếp, đồng thời sử dụng ngôn ngữ và hành động chuẩn mực khi có trẻ bên cạnh.
Phương pháp Montessori cho trẻ 3-6 tuổi
Phương pháp Montessori cho trẻ 3-6 tuổi chủ yếu tập trung củng cố những điều trẻ học bằng việc thực hành.
- Môi trường: Các góc học tập, vui chơi và phòng ngủ phù hợp sở thích của trẻ. Chẳng hạn bé thích ô tô, ba mẹ có thể trang trí phòng ngủ bằng các hình ảnh ô tô, trưng bày đồ chơi ô tô.
- Trò chơi: Trong giai đoạn này, các trò chơi mà phương pháp Montessori xây dựng khá trực quan, giúp trẻ phát triển kỹ năng và trí não. Một số trò chơi gợi ý như bột nặn, chơi với búp bê, đồ chơi nhập vai...
- Giao tiếp: Đây cũng là giai đoạn vàng để trẻ phát triển ngôn ngữ, từ vựng. Ba mẹ hãy chuẩn bị cho con những cuốn sách hay, những câu chuyện ý nghĩa hay tấm thẻ học để khả năng ngôn ngữ của trẻ phát triển tốt nhất.
Trên đây là những thông tin ba mẹ cần biết về phương pháp Montessori cho trẻ 0-6 tuổi. Đừng quên theo dõi chuyên mục "Cẩm nang" của Mykingdom để cập nhật các thông tin bổ ích về phương pháp Montessori này và nhiều bài viết thú vị khác.
