Từ giai đoạn 6 tháng tuổi, con dần bắt đầu bập bẹ những chữ cơ bản. Lúc này, dạy bé tập nói là một trong những hoạt động ba mẹ cần ưu tiên.
Ba mẹ cần làm gì để dạy bé tập nói sớm
Trẻ thường lắng nghe người lớn nói chuyện và học theo những từ đơn giản. Ba mẹ hoàn toàn có thể hỗ trợ trẻ bằng cách cách dạy bé tập nói dưới đây:
- Quan sát: Ba mẹ cần quan sát các hành động tương tác của trẻ sau đó kiên nhẫn lặp đi lặp lại tên hoạt động đó mỗi lần con thực hiện. Ví dụ khi bé giơ hai tay về phía bạn, bạn hãy nói: “Con muốn ôm à, ôm nào!” Dần dà, trẻ sẽ hiểu được từ ngữ định nghĩa cho từng hành động của mình.
- Nghe: Ba mẹ nên lắng nghe những âm thanh mà con đang bập bẹ để hiểu là con đang muốn nói đến từ nào, sau đó nói lại chính xác từ đó để con học theo. Trẻ rất thích bắt chước cách nói chuyện và ngữ điệu của ba mẹ, vậy nên bạn tuyệt đối không nên phát âm bập bẹ theo trẻ, điều này nghe có vẻ đáng yêu nhưng lại vô tình khiến con ghi nhớ cách phát âm sai.
Lắng nghe để chỉnh cho con từ con đang muốn nói tới
- Khen ngợi: Khi trẻ nói đúng từ, ba mẹ nên cổ vũ cho con bằng cách mỉm cười và vỗ tay khích lệ. Khi những nỗ lực của mình nhận được phản hồi tích cực thì bé sẽ thích thú với việc nói chuyện hơn. Đây cũng là một yếu tố quan trọng trong quá trình dạy bé tập nói đấy.
- Giảng giải: Trẻ đang tập nói chưa biết cách thể hiện nhu cầu của mình thông qua việc giao tiếp, vì vậy con dễ gây ra các hành động quá khích như la hét, đập bàn ghế, quăng đồ chơi… những lúc như thế này, ba mẹ không nên chiều ý bé ngay lập tức mà nên chỉ vào đồ vật con muốn và hỏi: “Con muốn cái này đúng không? Hay con muốn mẹ giúp con cất đồ đi?”
Ba mẹ nên giảng giải thay vì lập tức đáp ứng để con tập nói lên nhu cầu của bản thân
- Kiên nhẫn: Khi mới tập nói, chắc chắn trẻ sẽ nghe không hiểu bạn muốn biểu đạt cái gì. Tuy nhiên bạn hãy tiếp tục cố gắng, không ngừng lặp lại những gì bạn muốn nói cho con.
Phương pháp dạy bé tập nói
Thường xuyên nói chuyện cùng bé
Bé rất cần nghe trước, sau đó tập nói theo, ba mẹ nên thường xuyên nói chuyện với con ngay từ khi con còn nhỏ để tập thói quen biểu đạt bằng lời cho trẻ. Theo một số nghiên cứu từ chuyên gia, những đứa bé có ba mẹ trò chuyện cùng sẽ biết nói sớm hơn các bé ít được ba mẹ nói chuyện.
Đặt câu hỏi cho trẻ
Trẻ em vốn rất tò mò và có nhu cầu khám phá thế giới xung quanh. Vậy nên trong lúc con đang tìm hiểu môi trường xung quanh theo cách của riêng mình, ba mẹ cần đồng hành cùng con cũng như đặt ra những câu hỏi. Trẻ sẽ rất thích thú khi được chia sẻ “thành quả” mà mình phát hiện cho ba mẹ, từ đó khả năng giao tiếp của con cũng phát triển vượt trội.
Những câu hỏi phù hợp còn kích thích mong muốn khám phá của trẻ
Chơi trò chơi hoặc nghe nhạc
Bạn có thể tạo ra nhiều trò chơi để dạy trẻ tập nói, ví dụ như nhại tiếng của con vật, đếm số… nếu bé yêu thích các giai điệu vui tai, ba mẹ cũng có thể cho con nghe các bài nhạc dạy bé tập nói như: một con vịt, cá vàng bơi, năm ngón tay ngoan…
Những bài hát thiếu nhi cũng là một phương thức giúp trẻ luyện nói. Sự kết hợp giữa ngôn từ với giai điệu sẽ giúp trẻ tập trung lắng nghe, cũng như giúp ích cho quá trình học cách phát âm của trẻ.
Nhiều ba mẹ lo lắng giọng mình hát không hay nên không muốn thực hiện theo cách dạy bé tập nói này. Thế nhưng bé cưng của bạn sẽ chẳng để tâm đến việc hay dở, con chỉ biết đây là giọng hát của ba mẹ - người mà mình yêu thích nhất - mà thôi. Ba mẹ đừng ngại ngùng mà hãy hát vang cùng con nhé.
Kể chuyện và tường thuật lại các hoạt động
Bạn hoàn toàn có thể dạy con nói từ đơn giản thông qua những cuốn sách dạy bé tập nói. Việc kể chuyện có thể diễn ra vào giờ giải trí hoặc trước khi đi ngủ để tạo thói quen tốt cho con.
Việc dạy bé tập nói không chỉ diễn ra vào giờ tập nói, mà trong chính cả những hoạt động thường ngày. Khi mẹ thay quần áo cho con, mẹ hãy nói: “Mẹ mặc cho con cái áo màu trắng này! Mẹ đội cho con cái mũ len màu đỏ nữa!” để giúp bé nghe nhiều và tập nói nhiều hơn.
Chọn những cuốn sách dạy bé tập nó phù hợp
Nói về những vấn đề mà bé quan tâm
Tập trung vào chủ đề mà con quan tâm chính là phương pháp dạy trẻ tập nói đúng cách. Ba mẹ nên sử dụng những mẫu câu ngắn để dạy bé tập nói con vật, màu sắc, các loại quả mà con yêu thích. Ví dụ: “Chiếc ô tô kia to quá!”, “Ông bà đến chơi kìa!”, “Đồ chơi của con trên bàn.”,...
Bé bị chậm nói, ba mẹ cần làm gì?
Nếu ba mẹ rất nỗ lực trong việc dạy con tập nói, liên tục trò chuyện và hát cho con nghe nhưng con vẫn không thể ghi nhớ, thì rất có khả năng trẻ bị chậm nói. Nguyên nhân trẻ bị chậm nói có thể đến từ việc ba mẹ vô tình bỏ lỡ thời điểm tốt để tập cho con nói chuyện hoặc phần não bị tổn thương khiến con không thể nhớ được những từ ba mẹ đã dạy.
Không thể loại trừ trường hợp trẻ bị chậm nói nên không nhớ được điều ba mẹ đã dạy
Sau khi quan sát thấy dấu hiệu con chậm nói, ba mẹ cần thực hiện một số biện pháp đặc thù khác. Tham khảo bài viết: Phương pháp tối ưu để dạy trẻ chậm nói tại nhà để biết cách thực hiện. Đừng quên dẫn bé nhà mình đi gặp bác sĩ để nhận được chẩn đoán chính xác nhất.
Dạy bé tập nói là một hành trình dài, Mykingdom biết điều này hẳn rất khó khăn đối với những người làm cha, làm mẹ. Thế nhưng những thiên sứ nhỏ đến với chúng ta là điều hạnh phúc nhất, Mykingdom mong rằng mỗi đứa trẻ đều sẽ được ba mẹ yêu thương và bao dung.
