Việc có nên cho bé xem tivi sớm không luôn là câu hỏi khiến nhiều bậc phụ huynh trăn trở. Tivi có thật sự giúp bé giải trí và có ích lợi cho bé?
Ảnh hưởng của tivi đến sự phát triển của bé
Ảnh hưởng tích cực
Một số chuyên gia tâm lý nhận định rằng xem tivi không hoàn toàn có lợi, nhưng cũng không phải vô ích.
Năm 1997, nhà khoa học Morlin tiến hành thí nghiệm về trí nhớ trên học sinh lớp 4-6 và nhận thấy rằng việc ghi nhớ thông tin qua tivi hiệu quả hơn đọc văn bản, như ghi nhớ quảng cáo nhờ hình ảnh sinh động, trực quan. Ngoài ra, xem các kênh khoa học, giáo dục có thể giúp trẻ cải thiện kỹ năng ngôn ngữ, đặc biệt là học ngoại ngữ.
Ở độ tuổi nhỏ, thông qua tivi, các em có thể tìm hiểu thiên nhiên qua chương trình "Thế giới động vật" hay học vẽ, học múa theo hướng dẫn trực quan. Một số phim hoạt hình kinh điển là tuổi thơ của nhiều người cũng hỗ trợ quá trình tiếp thu kiến thức và giải trí. Vì vậy, cha mẹ có thể chọn lọc các chương trình bổ ích để trẻ vừa học vừa giải trí hiệu quả.
Ảnh hưởng tiêu cực
Về mặt khoa học, xem tivi có cả lợi ích lẫn tác hại. Viện Nhi khoa Mỹ khuyến nghị trẻ dưới 2 tuổi không nên tiếp xúc với màn hình, còn từ 2,5 tuổi trở lên chỉ nên trong một khoảng thời gian nhất định với sự giám sát của cha mẹ. Một số chuyên gia thậm chí cho rằng nếu trẻ không xem tivi trước 12 tuổi, điều đó sẽ có lợi lâu dài.
Việc xem tivi quá nhiều có thể dẫn đến nhiều hệ lụy:
-
Giảm khả năng tập trung do não bị kích thích thụ động thay vì rèn luyện khả năng chú ý.
-
Ảnh hưởng EQ, khiến trẻ khó phát triển kỹ năng giao tiếp và đánh giá tình huống.
-
Gia tăng hành vi tiêu cực, nhất là khi tiếp xúc với nội dung không phù hợp mà thiếu sự kiểm soát.
-
Giảm vận động, dễ dẫn đến béo phì và sức khỏe suy giảm.
-
Tác động xấu đến thị giác do ánh sáng màn hình và tư thế ngồi không đúng.
-
Rối loạn giấc ngủ nếu xem tivi trước giờ đi ngủ, làm trẻ khó thư giãn và dễ gặp ác mộng.
Tóm lại, tivi không phải hoàn toàn xấu, nhưng cha mẹ cần kiểm soát nội dung và thời gian xem để tránh ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của trẻ. Và đừng cho trẻ xem tivi khi còn quá nhỏ.
Khi nào nên cho bé xem tivi?
Theo các chuyên gia, trẻ dưới 18 tháng tuổi tốt nhất không nên tiếp xúc với màn hình tivi. Ở tuổi mầm non, ba mẹ có thể cho bé xem tivi nhưng cần có sự kiểm soát thời gian và nội dung.
Tuy nhiên, thực tế nhiều gia đình không hề cho con xem tivi trong rất nhiều năm đầu đời và có nhiều hiệu quả tích cực. Ba mẹ hãy xem xét để áp dụng cho gia đình mình.
Giải pháp thay thế tivi cho bé
Thay vì cho bé xem tivi sớm, bố mẹ có thể áp dụng một số hoạt động giúp con phát triển toàn diện hơn:
Đọc sách và kể chuyện cho bé nghe
Thay vì để bé tiếp thu thông tin thụ động qua màn hình, bố mẹ có thể đọc sách và kể chuyện để kích thích trí tưởng tượng và phát triển ngôn ngữ cho con. Những cuốn sách có tranh minh họa sinh động giúp bé hình dung nội dung tốt hơn, đồng thời rèn luyện khả năng ghi nhớ và tư duy logic. Ba mẹ có thể dùng các bộ đồ chơi sách sau cho bé.
-
Sách tô màu dạng cuộn: Bé háo hức mở cuộn tranh dài, mắt sáng rỡ khi thấy những hình vẽ kỳ lân, nàng tiên cá và mèo Kitty đáng yêu. Bàn tay nhỏ nhắn của bé sẽ chọn màu và say sưa tô vẽ theo trí tưởng tượng. Mỗi nét màu rực rỡ khiến bé reo vui, thích thú ngắm nhìn tác phẩm của mình.
Xem thêm: Mách mẹ các hoạt động thú vị giúp bé thích đọc sách
-
Sách nam châm thế giới động vật: Có nhiều mảnh nam châm gắn lên trang sách với nhiều động vật đáng yêu. Bé hào hứng sắp xếp các con thú, mắt sáng lên thích thú khi tạo nên khu rừng kỳ diệu. Mỗi lần ghép đúng, bé sẽ reo vui, say mê khám phá thế giới động vật theo cách riêng.
Khuyến khích bé vận động với các trò chơi sáng tạo
Thay vì ngồi yên trước màn hình, bé cần được vận động để phát triển thể chất và tư duy sáng tạo. Các trò chơi như lắp ráp, mô hình hay vận động ngoài trời giúp bé rèn luyện sự khéo léo, khả năng tư duy logic và làm việc nhóm.
-
Bộ xếp hình LEGO: Giúp bé phát triển tư duy không gian, sự sáng tạo và kỹ năng giải quyết vấn đề.
-
Đồ chơi vận động Little Tikes: Xe chòi chân, bập bênh, cầu trượt... giúp bé rèn luyện thể chất ngay tại nhà.
-
Bộ đất nặn Play-Doh: Tăng cường khả năng sáng tạo, giúp bé thỏa sức tạo ra những mô hình độc đáo.
Xem thêm: Các cách sáng tạo với đất nặn an toàn cho bé
Dành thời gian trò chuyện, tương tác với con nhiều hơn
Tivi chỉ cung cấp nội dung một chiều, nhưng việc trò chuyện cùng con giúp bé phát triển kỹ năng giao tiếp, tư duy phản biện và cảm xúc. Bố mẹ có thể cùng bé chơi những trò chơi tương tác để gắn kết tình cảm gia đình như chơi đồ chơi nhập vai Sylvanian Families, chơi boardgame trí tuệ hay chơi với búp bê Barbie hoặc Hot Wheels.
Vậy có nên cho bé xem tivi sớm? Câu trả lời là không nên quá vội vàng. Thay vào đó, bố mẹ hãy ưu tiên những hoạt động tương tác thực tế để giúp con phát triển toàn diện hơn
