Kỹ năng tự phục vụ đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của trẻ nhỏ. Kỹ năng này không chỉ giúp trẻ phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần mà còn là cơ hội để trẻ học cách làm chủ bản thân và trưởng thành hơn trong cuộc sống.
Ngay từ khi trẻ 1 tuổi, ba mẹ đã có thể dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ. Trong thời gian đầu, kỹ năng tự phục vụ của trẻ có thể còn vụng về. Nhưng chắc chắn trẻ sẽ vô cùng hào hứng khi được học kỹ năng mới và tự mình làm những việc như người lớn. Vì vậy ba mẹ hãy phối hợp cùng nhà trường trong việc dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ để hình thành thói quen tốt. Ở bài viết này Mykingdom sẽ chia sẻ những bí quyết giúp ba mẹ dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ ngay tại nhà.
Thế nào là dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ?
Dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ được hiểu là việc hướng dẫn trẻ làm quen với những việc tự chăm sóc bản thân, các hoạt động sinh hoạt thường ngày trong giao tiếp và ứng xử. Đó có thể là việc tự xúc ăn, tự đánh răng, tự mặc quần áo, tự dọn dẹp đồ chơi, tự giác giúp đỡ những người xung quanh...
Nếu ba mẹ không dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ, trẻ sẽ không thể chủ động và tự lập. Đa phần những đứa trẻ thiếu kỹ năng tự phục vụ thường sống ích kỷ, chỉ biết đến bản thân mình. Bên cạnh đó, trẻ sẽ thiếu đi sự sáng tạo, ỷ lại vào sự chăm sóc, bao bọc của ba mẹ. Mỗi khi gặp phải những tình huống khó khăn trong cuộc sống, trẻ sẽ cảm thấy lúng túng không biết xử lý như thế nào.
Những kỹ năng tự phục vụ cần thiết ba mẹ cần dạy trẻ
Kỹ năng tự ăn
Kỹ năng tự ăn là một trong những kỹ năng tự phục vụ ba mẹ nên dạy trẻ sớm. Trẻ từ 6 tháng tuổi đã có thể tự bốc thức ăn cho vào miệng. 9 tháng trở đi đã dùng muỗng tự xúc. Và trên 1 tuổi có thể dùng đũa để gắp.
Tuy bước đầu trẻ còn vụng về, làm rơi vãi thức ăn nhiều, nhưng ba mẹ hãy kiên nhẫn và tạo điều kiện để con luyện tập. Điều này không chỉ dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ mà còn giúp bé cảm thấy hào hứng hơn trong mỗi bữa ăn, hạn chế tình trạng kén ăn.
Kỹ năng lấy nước và uống nước
Bên cạnh kỹ năng tự ăn thì ba mẹ nên dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ bằng cách cho trẻ tự lấy nước và uống nước. Lưu ý hãy nhắc trẻ lấy đủ lượng nước để uống, hạn chế đổ nước ra ngoài. Sau khi trẻ uống nước xong thì ba mẹ hướng dẫn trẻ cất ly về vị trí cũ để tạo thói quen gọn gàng, ngăn nắp.
Kỹ năng thay quần áo
Đây cũng là kỹ năng cần thiết ba mẹ cần dạy trẻ ngay từ nhỏ. Nghe có vẻ khó khăn nhưng nếu ba mẹ kiên nhẫn và chỉ dẫn cho trẻ từng thao tác thì chắc chắn trẻ có thể tự làm được.
Kỹ năng rửa tay
Trước khi dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ này, ba mẹ hãy giải thích lợi ích của việc rửa tay sẽ giúp tay của trẻ luôn sạch sẽ, loại bỏ các vi khuẩn gây gây hại cho sức khỏe. Sau đó, ba mẹ làm mẫu các bước rửa tay đúng cách để bé học theo.
Kỹ năng đánh răng
Việc dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ này sẽ giúp trẻ tập thói quen chăm sóc bảo vệ răng miệng đúng cách. Ba mẹ hãy hướng dẫn trẻ đánh răng theo từng bước cụ thể. Hãy đồng hành và quan sát thật kỹ để đảm bảo trẻ làm đúng, tránh gây hại cho răng miệng.
Kỹ năng làm việc nhà
Trẻ từ độ tuổi mầm non đã có thể giúp đỡ ba mẹ làm các việc nhà đơn giản như nhặt rau, trông em, gấp quần áo, quét nhà... Tùy vào độ tuổi và khả năng của con mà ba mẹ giao việc nhà phù hợp. Điều này giúp trẻ cảm thấy mình là người quan trọng, có trách nhiệm và biết giúp đỡ mọi người. Ba mẹ cũng đừng quên dành lời khen, động viên tinh thần mỗi khi trẻ hoàn thành việc được giao.
Gợi ý những cách dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ đơn giản
Việc dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ sẽ thêm phần thú vị và dễ dàng hơn khi ba mẹ sử dụng một số công cụ hỗ trợ dưới đây:
Đồ chơi trẻ em
Ba mẹ có thể sắm cho con món đồ chơi phù hợp độ tuổi, sở thích để dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ. Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại như đồ chơi nhập vai, búp bê, đồ chơi nhà bếp - siêu thị... Trẻ sẽ vừa chơi vừa học nhiều điều bổ ích, thực hành việc thay quần áo, chăm sóc em bé nhỏ, cách chăm sóc răng miệng, giúp đỡ mẹ làm việc nhà...
Sách truyện, âm nhạc, phim ảnh
Đây cũng là những công cụ hỗ trợ tuyệt vời để ba mẹ dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ. Ba mẹ có thể đọc bé nghe những cuốn sách (Mèo con đánh răng, Miu Miu tự lập - xúc cơm ăn...), những bài hát (Bé tập đánh răng, Mèo con đi học, Bé rất ngoan...) hay xem những bộ phim (Peppa Pig...) vừa vui nhộn, phù hợp lứa tuổi vừa mang tính giáo dục để truyền cảm hứng cho bé thực hành các kỹ năng tự phục vụ.
Bảng phần thưởng
Trẻ nhỏ thường hứng thú khi nhận được những lời động viên, khích lệ của ba mẹ. Vì vậy, ba mẹ có thể “lên kế hoạch” thông qua bảng phần thưởng để dạy trẻ kỹ năng tự phụ vụ. Mỗi khi trẻ tự làm công việc nào đó, ba mẹ sẽ dùng các sticker để đánh dấu và thực hiện trao thưởng hàng tuần cho bé.
Có thể thấy việc dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ là điều cần thiết để trẻ hình thành tính tự lập và những thói quen tốt. Hi vọng bài viết trên sẽ giúp các phụ huynh dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ tốt nhất. Đừng quên theo dõi mục "Cẩm nang" của Mykingdom để tìm hiểu thêm nhiều bài viết khác.
