Theo tâm lý học, bắt chước chính là quá trình một cá nhân sao chép các hành vi của người khác từ việc nghe thấy và quan sát. Dù có có chủ đích hay không có chủ đích, hành động này vẫn đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển, học tập của mỗi cá nhân, nhất là ở lứa tuổi mẫu giáo và trẻ nhỏ. Bởi thông qua bắt chước, trẻ sẽ được nhận thức về bản thân, hình thành các chuẩn mực về hành vi, đồng thời học hỏi và nhận biết thế giới xung quanh.
Trong bài viết kỳ trước, ba mẹ đã hiểu được việc trẻ hay bắt chước có tốt không và nên làm gì khi con có hành vi không tốt. Hôm nay, Mykingdom sẽ cùng ba mẹ tìm hiểu vai trò của bắt chước trong từng giai đoạn phát triển của trẻ, từ đó có cách giáo dục đúng chuẩn và hiệu quả nhất.
Dưới đây là những dấu mốc quan trọng trong quá trình bắt chước của bé.
Trẻ từ 4 đến 7 tháng tuổi
Trẻ từ 4 tháng đến 7 tháng tuổi bắt đầu quan sát những hành vi, nét mặt, lời nói của ba mẹ, người chăm sóc bé. Bé cố gắng "sao chép" những gì bé quan sát được và thể hiện bằng những âm thanh a a a, ư ư ư... theo giai điệu nào đó mà có thể bạn chưa thể hiểu được.
Trẻ từ 8 đến 12 tháng tuổi
Lúc này bé đã lớn hơn một chút, bé đã có thể bắt chước các hành động cử chỉ đơn giản như vỗ tay, hôn gió, làm mặt xấu, cầm thìa, di chuyển đồ chơi từ tay này sang tay khác, cho thức ăn vào miệng... Bên cạnh đó, bé cũng bắt chước các âm thanh, lời nói như ba ba, măm măm, đi đi... Đây được xem là giai đoạn quan trọng để bé tập nói, vì vậy ba mẹ hãy dành nhiều thời gian cho con và bắt đầu nói những câu ngắn gọn, dễ hiểu để con học theo. Tuy nhiên, ba mẹ không nên cố gắng nói bằng giọng ngọng nghịu của trẻ vì sẽ khiến trẻ khó có thể nắm bắt và nói đúng về sau.
Trẻ từ 13 đến 17 tháng tuổi
Ở giai đoạn này, trẻ có thể bắt chước nhanh nhạy những hành vi, lời nói của người lớn. Ba mẹ dễ dàng nhận thấy trẻ thực hiện các điệu nhún nhảy, động tác của người lớn linh hoạt hơn trước. Ba mẹ nên khuyến khích trẻ bắt chước bằng những trò chơi thú vị như trò ú òa, xếp chồng các hình khối hay đọc sách, đọc thơ, hát những bài hát thiếu nhi vui nhộn, dễ hiểu.
Trẻ 18 tháng tuổi
Trẻ 18 tháng tuổi có kỹ năng bắt chước tốt hơn trước. Lúc này, trẻ có thể bắt chước ba mẹ thực hiện các hoạt động quen thuộc như quét nhà, cầm điện thoại, cho búp bê ăn... Ba mẹ có thể khuyến khích kỹ năng bắt chước của con bằng cách cho con tự làm các công việc cá nhân như cởi tất ra khỏi chân, cho quần áo bẩn vào chậu, cất đồ chơi vào rổ... Những hoạt động này sẽ giúp trẻ rèn tính tự lập, kỹ năng vận động sớm.
Trẻ từ 19 đến 35 tháng tuổi
Ở giai đoạn này, trẻ thích bắt chước những âm thanh, nhất là các âm cuối của câu mà ba mẹ, ông bà nói. Chẳng hạn như khi ba mẹ nói "Đây là con mèo", bé sẽ nói lại "Mèo". Hơn nữa, bé có thể bắt chước cả điệu bộ, ngữ điệu của ba mẹ nữa đấy. Ngoài ra, bé còn bắt chước các tiếng kêu của các con vật như tiếng mèo kêu, chó sủa, vịt kêu, tiếng các phương tiện giao thông, tiếng còi bíp bíp... trong cuộc sống hàng ngày.
Đối với kỹ năng bắt chước hành vi, trẻ ở giai đoạn này đã có thể thực hiện các hoạt động khó hơn như mặc và cởi quần, đi dép, leo cầu thang... Ba mẹ có thể tập bé đánh răng, chắc chắn bé sẽ cảm thấy hào hứng và học theo.
Trẻ 36 tháng tuổi
Kỹ năng bắt chước của trẻ 36 tháng tuổi thể hiện qua cách học hỏi, khám phá xung quanh. Trẻ có thể bắt chước nhiều hành động phức tạp khi chơi giả vờ các hoạt động của người lớn, bắt chước các nhân vật trong truyện, phim ảnh mà bé xem. Ba mẹ nên dành thời gian đồng hành và tạo điều kiện cho bé chơi các trò chơi đóng vai bổ ích như đóng vai bác sĩ khám bệnh cho bệnh nhân, làm cô thu ngân bán hàng tại siêu thị, làm kỹ sư sửa chữa ô tô...
Trên đây là vai trò của kỹ năng bắt chước trong từng cột mốc phát triển của trẻ từ 4 tháng đến 36 tháng tuổi. Hi vọng bài viết sẽ giúp ba mẹ hiểu hơn về kỹ năng bắt chước này và có cách vui chơi, giáo dục phù hợp với con trong từng giai đoạn cụ thể.
Ba mẹ hãy truy cập ngay vào website của Vương quốc đồ chơi Mykingdom tại địa chỉ: http://www.mykingdom.com.vn và sắm nhiều đồ chơi thông minh, đồ chơi đóng vai chất lượng với nhiều ưu đãi hấp dẫn để con vui chơi say mê và phát triền toàn diện. Đừng quên theo dõi mục "Cẩm nang" của Mykingdom để tìm hiểu thêm nhiều bài viết hữu ích khác.
